من تا قبل از این که دوباره بازگردم به آمریکا، بسیار تمجید سیستم سازمانی و اداری آمریکا را نزد ایرانی ها می دادم. رفتار کارمندان را با هم مدام تحسین می کردم.
شاید بیشتر دلیل اش این بود که من تا آن زمانی که آمریکا بودم و بزرگ می شدم به سن بلوغ اجتماعی نرسیده بودم، بعد مدتی آمدم و ایران زندگی کردم. به خاطر سن ام خیلی با سازمان ها درگیر نبودم و بیشتر براساس نتیجه خروجی شان استنباط می کردم و حرف می زدم.
وقتی دوباره به آمریکا بازگشتم (اواخر دهه ۲۰ سالگی ام) خوب شرایط متفاوت بود. چون بلافاصله شاغل شدم و جذب محیط کاری. نظرم عوض شد. بعد ازآن مستقیما در محیط کار دولتی آمریکا کار نکرده ام اما به واسطه شغل ام با آن ها در ارتباط بوده ام. می خواهم به سئوال دوستی پاسخ بدهم که درباره فضای کاری آنجا نوشته بود.
“زیرآب زنی”، “پاچه خواری”، “غیبت کردن” و یا “بدگویی” هم در ایران هست، هم در آمریکا هست. اما تفاوت های مهمی میان شان وجود دارد.
اول این که در ایران به تجربه من این رفتارهای زشت در همه جا هست، هم در بخش خصوصی، هم در بخش دولتی. اما در آمریکا خیلی این طور نیست، به عنوان نمونه شما در ادارات دولتی در آمریکا آن را خیلی بیشتر می بینید و به چشم می آید.
آن ها هم کارمندان شان مثل کارمندان دولتی ایران گاهی اوقات تنبلی می کنند، از وقت کارشان می زنند و اگرچه با ارباب رجوع خوش رفتارند اما لزومی نمی بینند کارها را سریع انجام دهند، چون دولت به سادگی کارمندش را اخراج نمی کند و آن ها خیال شان راحت است. به هر دلیلی، اکثر کارمندان دولتی در امریکا از سیاه پوستان و مهاجران قدیمی و غیره اند.
من بارها برخورد کرده ام که چون خیلی مشغول کار نیستند، روزنامه هم می خوانند. صبحانه هم میل می کنند، ناخن تمیز می کنند، غیبت هم می کنند، زیرآب هم می زنند. اما نه به حجم ایرانی ها.
یعنی اگر بخواهم مقایسه کنم ایرانی ها زیرآب که می خواهند بزنند یک یا ایولفضل می گویند و داس بر می دارند و از ریشه می زنند! این ها نه، خیلی Nice، با موچین سرچین می کنند.
در محیط های خصوصی امریکایی این را بسیار کمتر می بینید. هم به دلیل حجم کار بالا، هم به این دلیل که انگار یک چیز نانوشته هست که بهتر است این کارها را نکرد.
اما این را هم بگویم، دقیقا مشابه هایی را شما در امریکا می بینید. مثل رابطه خاصی که یک کارمند خانم برقرار می کند تا بیشتر به چشم مدیر امریکایی اش بیاید. یا Show off ای که یک کارمند می کند تا کارش بزرگتر به نظر بیاید و درباره کارش اغراق می کند.
من که آدم حساسی هستم، این چیزها را به وضوح می بینم، اما ممکن است یک ایرانی بیاید اینجا، چون مقدار این چیزها کمتر است بگوید نه نیست.
بطور کلی رقابت کاری در محیط های کاری در امریکا بسیار بالاست، آنقدر که بسیاری از ایرانی ها در اینجا دچار فشارهای روانی می شوند در محیط های کاری امریکایی.
البته این را به دوستان شان در ایران معمولا بروز نمی دهند و اوضاع را عالی غالبا جلوه می دهند یا شاید نهایتا بگویند کار کردن سخت است اما واقعیت این است که با پدیده ای مواجه می شوند.
این که مساله دیگر غیبت و زیر آب زنی و این چیزها نیست، اگر به کارشان نچسبند و انچه را مدیران خواسته اند به موقع و دقیق انجام ندهند، فردا از کمپانی به سادگی حذف می شوند. بخش خصوصی در زمینه کم کاری و وقت تلف کردن هیچ رحمی ندارد.
از این رو واقعیت این است که کسی وقت اش را برای زیر آب زدن و غیبت و این چیزها تلف نمی کند معمولا، و در اکثر اوقات فقط کار و کار می کند که بتواند سرکار بماند و بیکار نشود.