دنیای ساعت های جعلی

در بخش درج نظرات در نظرسنجی اخیر کانال پرنس جان، روی دو مطلب خیلی یادآوری شده بود توسط دوستان. دو مساله ای که قول داده بودم بعدها درباره شان بنویسم. اول این که یک ساعت مچی اصل را چطور تشخیص بدهیم؟ و دیگر این که ارزش پولی هر یک ساعت زندگی مان را چطورحساب کنیم و چطور ارزش گذاری کنیم؟

خوب اول از دنیای ساعت ها بگویم، و همین ابتدا دو اشاره کنم. نخست این که من یک متخصص ساعت نیستم و دلیل آشنایی ام با دنیای ساعت ها به دلیل علاقه ام به کلکسیون داشتن است. برای اطلاعات دقیق حتما از حرف های متخصص ها استفاده کنید. دوم این که این نوشته ام بیشتر درباره ساعت های لوکس و بالای ۱ هزار دلار (۴ میلیون به بالا) کار می کند، به این خاطر که آن مشخصاتی که بعد ها می گویم وجودش در این ساعت ها از نشانه های Fake بودن است، گاهی در ساعت های ارزان قیمت و معمول بازار جزو مشخصات درست شان است.

از اینجا شروع کنم که ساعت های لوکس بیشتر دو دسته هستند. ساعت های High-End Luxury و ساعت های Moderate Luxury.

ساعت های دسته اول مختص آدم هایی است که چون ساعت ها ساخت (Craftsmanship) مثل جواهردارند آن را با همان منظور می خرند. به عبارت ساده از هر مدل این ساعت ها چند عدد در دنیا هست، شاید هم تنها یک عدد. این ها رولزرویز ساعت ها محسوب می شوند.

ارزان ترین شان با بدنه های استیل از ۱۰ هزار دلار (۴۰ میلیون تومان) شروع می شود و تا ۸۰ هزاردلار ارزش دارند. چند برندی که می شناسم Vacheron Constantin، Audemars Piguet، Ulysse Nardin یا Parmigiani هستند.

استایل ساعت های High-End Luxury در ۹۹ درصد موارد کلاسیک و سبک های محافظه کارانه (ultra-conservative) است. به آن می گویند Vintage Style. به معنای واقعی دست سازند. موتورهای ساعت ها دیزاین خود طراح هاست، اکثر قطعات و چرخ دنده هایش طلاست (Jewel Movement).

می دانم اینها بیشتر در جواهر فروشی ها فروخته می شود و چون تک هستند و برای اولین و آخرین بار تولید می شوند بعد از سال ها می توانید آن را خیلی گران تر بفروشید. می دانم اکثر خریداران این ساعت ها به فروشگاه نمی روند و کلکسیون را در خانه به آن ها نشان می دهند،اصطلاحش در آمریکا هست In-house buyers.

ساعت های Moderate Luxury را اما طبقه پایین ثروتمندان خریداری می کنند. مثل وکلا، بازیگران، طراحان مشهور، تاجران و … شما وقتی این ساعت ها را می خرید صد البته جواهر کامل نمی گیرید اما هنوز می توانید از آن ها چیز مهمی بگیرید. ساده بگویم، با آن ها prestige می گیرید.

در آمریکا، این خیلی مهم است که یک وکیل یا مدیر یا طراح مشهور با ساعت و اتومبیل و …نشان بدهد آنقدر موفق بوده که به سطحی از درآمد رسیده که یک لایف استایل Luxury داشته باشد. این کمک به درآمد آینده اش است. Appearance در موقع بیزنس در آمریکا بسیار مهم است. این ساعت ها خیلی ارزش سرمایه گذاری ندارند و بعد از سال ها نمی توانید با قیمت بالاتر بفروشید.

از مارک های مشهور در این طبقه که می توانم نام ببرم Heuer، Rolex، Omega، Cartier یا Breitling هستند. می دانم پیمان معادی بازیگر یکی از نمایندگی های فروش رولکس را در ایران دارد. قیمت آن ها از ۲۰۰۰ دلار (۸ میلیون تومان) آغاز می شود و تا ۳۵ هزار دلار می رسد. دلیل همپوشانی قیمت ساعت های این طبقه با ساعت های طبقه بالا به دلیل میزان استفاده از طلا یا نگین در آن هاست. در استایل این برندها علاوه بر طراحی های کلاسیک طراحی های مدرن یا دیجیتال هم دیده می شود. بطور کلی ترکیب طراحی شان Diving Watches را می گویند. که بیشتر درشت هستند و ظرافت کمتری دارند.

این ها دست ساز نیستند و سری دوزی اند (چشمک) (Mass-produced). در اکثر آن ها طلای ۱۴ یا ۱۸ عیار به کار برده می شود (در بدنه، نه موتور). موتورهای (Movements) این ساعت ها ساخت خود کارخانه ها نیست و معمولا به کارخانه های ژاپنی و سوئیسی سفارش داده می شود. انواع گرانقیمت شان را باید از جواهر فروشی ها خرید و ارزان ترهای شان را از نمایندگی های ساعت.

حال برسیم به اینجا که چطور می شود ساعت های Fake یا Replica را از اصل تشخیص داد؟ محل ساخت ۹۹ درصد ساعت های تقلبی در چین است. گفتن ندارد. این روزها تکنیک تقلب آن ها در طراحی ساعت آنقدر بالا رفته که من روی دست کسی به سادگی نمی توانم تقلبی بودن آن را تشخیص بدهم، مگر آن را باز کند و به من بدهد تا چک کنم. اما وقتی آن ها از نزدیک دیدید نشانه هایی (Hallmark) هست که براساس آن ها با دقت زیادی می توانید اصل بودن ساعت را تشخیص بدهید. پس از این جا به بعد را خوب دقت کنید.

اولین نکته در ساعت اصل نوع Stamping یا حک شدن Serial Number است. باید وقتی چشم های تان را می بندید و آن را لمس می کنید به خوبی گودی حروف را حس کنید.

ساعت های تقلبی معمولا آن را بصورت برچسب یا با عمق بسیار بسیار کم Stamping می کنند. ساعت های جعلی این سریال نامبر را با روش Acid etched ایجاد می کنند که فرورفتگی کمی ایجاد می کند و با اسید انجام می شود.

به جز آن، در یک نمونه تصویر ساعتم که تصویرش نشان داده شده، برند خود ساعت در دیواره داخلی Engraving شده، این داستان همه ساعت های این برند است که ساعت های قلابی آن را ندارند. دیگر برندها هم معمولا این کار را می کنند داخل محفظه های زیر شیشه.

نکته دوم در تشخیص آشنایی دقیق شما با Font Stampings است. ببینید داستان ساده است. هر کمپانی ساعت لوکس، از یک فونت مشخص و همیشگی در همه ساعت هایش استفاده می کند. این فونت ها در همه مدل های آن کمپانی یکی است.

لذا شما قبل از خرید هر ساعت، حتما تصاویر فونت های بکار رفته در داخل صفحه ساعت را از وب سایت اصلی خیلی خوب به خاطر بسپارید و عکس بگیرید و موقع خرید ساعت آن را مقایسه کنید. کسانی که ساعت باز هستند این Font Stampings را از بر شده اند و چشمی تشخیص می دهند.

نکته سوم، موتور یا Movement ساعت است. کاری که من توصیه می کنم شما بکنید، (به این خاطر که در آمریکا از نمایندگی معتبر خریدن نیازی به این کارها ندارد) این است که بخواهید پشت ساعت را برای شما باز کنند. در همه ساعت های گرانقیمت، مشخصات کارخانه روی اولین لایه از موتور (Inner Workings ) که با برداشتن درب پشت ساعت مشخص می شود حک شده است. اگر موتور هیچ نوشته ای نداشت، به قول آمریکایی ها Something wrong!

نکته چهارم فونت بخش تاریخ ساعت یا Dial است. همچنان ساعت های لوکس همیشه از یک فونت مشخص برای نشان دادن تاریخ (بخش سفید زیر ذره بین شیشه) استفاده می کنند که ساعت های جعلی آن فونت را رعایت نمی کنند. معمولا نازک تر است.

همین طور ذره بین روی این تاریخ که به آن Cyclops می گویند بسیار مهم است. ساعت های جعلی از ذره بین با بزرگنمایی پایین استفاده می کنند که افراد با تجربه راحت آن را تشخیص می دهند. آن ذره بین باید فونت را ۲/۵ برابر بزرگتر کند.

نکته پنجم ضد آب یا Waterproof ساعت است. برای من تنها یک بار پیش آمد که یک ساعت از غیر از نمایندگی خریداری کردم در مسکو و از فروشنده خواهش کردم برای من یک لیوان آب بیاورد تا ساعت را برای ۵ دقیقه داخل آن نگاه دارم. ابتدا با تلخی مخالفت کرد، بعد پذیرفت. روس ها همین اند. ساعت را که بیرون آوردیم در بخش موتور آب نبود. پس درست بود.

نکته ششم که بسیار مهم است و باید بدانید دانستن وزن ساعت است. هر مدل ساعت وزن دقیقی دارد. تفاوت ساعت با ساعت در چند گرم جزئی است نه بیشتر. این را کمپانی ها ساعت به ساعت چک می کنند چون برای شان مهم است.

یکی از کارهایی که در همان ساعت فروشی در مسکو من انجام دادم وزن کردن ساعت بود. از وب سایت می دانستم که مورد انتخابی ام باید ۱۴۰ گرم وزن داشته باشد و در وزن گیری ما ۱۴۰.۲ گرم وزن داشت. قابل قبول بود. ساعت اگر Fake بود پیش بینی می کردم ۹۰ تا ۱۲۰ گرم وزن داشته باشد. سبک تر باشد.

نکته هفتم، در وب سایت همه کمپانی های تولید ساعت، پشت ساعت یا Caseback به شما نشان داده می شود. برخی کمپانی ها مثل رولکس در بعضی مدل های شان هیچ نوشته ای جز یک چسب هلوگرام ۳D جدا شدنی در پشت ساعت نیست. باید این را از قبل بدانید. طبیعتا اگر پشت آن ساعت داستان امیر ارسلان نامدار و شماره دانشجویی اش نوشته باشند یک ساعت جعلی است.

نکته هشتم، از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد، خیلی کمپانی های ساعت لوکس شروع کردند به حک کردن های فوق العاده ظریف نوشته ها یا لوگوهایی به سختی قابل تشخیص در کنار بعضی عددهای ساعت.

به این کار می گویند Micro-etching. با ذره بین قابل تشخیص است. مثلا می دانم کمپانی رولکس این کار را خیلی ریز کنار نماد “ساعت ۶” انجام می دهند. هر کمپانی روش خود را دارد اما در وب سایتش بدان اشاره کرده که باید از قبل بدانید.

نکته نهم، جعبه. Packaging یک ساعت بسیار مهم و کلیدی است و در تصویر نمونه محتویات جعبه ساعتم را برای شما گذاشته ام. امکان ندارد یک ساعت جعلی دقیقا ملزومات همان جعبه اصل را داشته باشد، به خصوصت کارت گارانتی.

در انواع جعلی خیلی پیش می آید داخل کاتالوگ های شان غلط املایی است، کارت گارانتی شان مثل کارت عابر بانک برجستگی ندارد و روی آن چاپی است، دارای Serial Number از قبل تایپ شده نیست و فروشنده با خودکار و ماژیک آن را برای شما از روی ساعت می نویسد، و Serial Number روی جعبه اصلی تکرار نشد است. یک باکس استاندارد معمولا سه دفترچه معرفی ساعت، عیب یابی ساعت و معرفی لیست نمایندگی ها به علاوه کارت گارانتی از قبل چاپ شده دارد.

نکته دهم درباره Serial Number است. ببینید هر کمپانی SN مخصوص به خود را دارد که در وب سایتش مشخص است، عدد ۴ رقمی تا ۸ رقمی. شما امروز می توانید ساعتی را که می خرید همان جا در فروشگاه کد SN را در وب سایتش چک کنید تا مطمئن شوید درست است. اگر خجالت می کشید، می توانید SN ساعت را بگیرید، بروید اول در وب سایت چک کنید و بعد ساعت را بخرید.

نکته یازدهم که دانستن اش لازم است این که ساعت را در فاصله چهار انگشت به گوش تان بگیرید. صدای تیک تیک (Ticking) ساعت را نباید بشنوید. این به دلیل وکیوم دقیق ساعت است. لذا صدا دادن تیک تیک، در اکثریت ساعت های لوکس علامت جعلی بودن موتور است. البته باید شانس بیاورید مغازه شلوغ نباشد یا این وانتی های رادیاتور پرده گاز می خریم که با سرعت لاکپشت رد می شوند از بغل مغازه عبور نکند.

نکته دوازدهم جنس شیشه یا عدسی روی ساعت هاست. دقت کنید. اغلب ساعت های جعلی شیشه شان را اگر از بغل نگاه کنید رنگش به سبز یا سفید موج دار می زند و به این دلیل است که در ساخت آن از Mineral crystals استفاده شده اما اغلب ساعت های اصل چون متریال اصلی شیشه شان Sapphire است، رنگ شان به تیره و کبودی می زند. باز به توضیحات هر کارخانه جدا مراجعه کنید.

نکته سیزدهم هم این که در هیچ ساعت گرانقیمتی، هیچ نوشته ای در داخل ساعت کاملا صاف و همسطح نیست و همگی درجه ای از برجستگی را دارند.

حتی اگر به چشم نیاید با اریب نگاه کردن به آن ها قابل تشخیص است. در این مواقع باید مثل یک تمساح گرسنه به داخل ساعت نگاه کنید. خنده. امیدوارم این تعداد نکته برای خرید شما نحسی نیاورد و از خریدتان پشیمان نشوید. چشمک. اما یک نکته یادمان نرود، فکر می کنم خیلی از مردم ساعت به دست دارند، اما از قدر و جایگاه گذر زمان فهم درستی ندارند، اصل فلسفه ساعت، به آگاه کردن ما به ارزش وقت است، به هر ثانیه ای که تیک تیک از عمر ما کم می شود، اگر انسان وقت تلف کنی در زندگی باشیم، گران ترین ساعت های دنیا در دست ما تنها یک النگو است.