وقتی کسی مثل آقای ترامپ رئیس جمهور آمریکا شود، تمرکز فکری و تحلیلی ما دیگر روی او نیست، روی اطرافیان و مشاورانش است. دلیلش پیچیده نیست، کسی که در سیاست داخلی و خارجی بسیار بی تجربه است، اگر انسان ایده آلیستی باشد حتما برای موفقیت، سراغ مشاوران و افراد درجه یک می رود تا این ضعف را با تجربه و تخصص آن ها بپوشاند. در نتیجه ترامپ مثل اوباما یک شخصیت قابل تحلیل از لحاظ سیاسی ندارد، شما مجبورید او را از روی اطرافیان اش پیش بینی کنید. در اصل حال دیگر این کابینه ترامپ است که باید تحلیل شود تا دوسال آینده، در این فاصله کم کم ترامپ شخصیت سیاسی خود را خواهد یافت. در حال حاضر مشخصات و روحیات اطرافیان او برای ما مهم است.
دیروز آقای ترامپ رسما ژنرال چهارستاره جیمز ماتیس را وزیر دفاع کرد. کسی که در اینجا به “سگ عصبی” مشهور است. ژنرال ماتیس بسیار آدم تهاجمی است و از لحاظ روانی جزو افراد تیپ A محسوب می شود. خانواده و وابستگی ندارد. این کلید مهمی است. وقتی به تاریخچه نظامی گری او نگاه کنید می بینید بسیار انسان استراتژیست، غیرقابل پیش بینی و تهاجمی است. پیش از این هم گفتم که در تست هوش، در میان خیلی از ژنرال های آمریکایی سرآمد است. نکته کلیدی دیگری که به آن اهمیت می دهم این است که او سال ها در اتاق فکر هوور (hoover think tank) کار کرده است. یک موسسه بسیار معتبر خصوصی که دائم در حال تعیین استراتژی است برای دولت و پنتاگون. افرادی که در این اندیشکده کار می کنند یک خصوصیت مشترک دارند، باید به مشکل تهاجم کرد، قبل از این که مشکل سراغ شما بیاید. این با تفکر ترامپ شباهت ندارد. چرا؟ چون آقای ترامپ امروز معتقد است دلیلی نداردامریکا اینقدر خودش را در مسایل جهانی درگیر کند. بنابراین باید دید در اینده زور ترامپ قوی تر است یا ژنرال ماتیس؟ البته که فکر می کنم ماتیس می تواند ترامپ را قانع کند.
چرا ترامپ ماتیس رابه وزارت دفاع منصوب کرد؟ می شود به نکته کلیدی بعدی نیز اشاره کرد. ژنرال از دمکراتها متنفر است. درست همان کاری که محمود احمدی نژاد با آقای متکی وزیر امور خارجه کرد و او را وسط ماموریت عزل کرد و آقای متکی بنده خدا در قالب یک گونی برنج طارم به کشور بازگشت، آقای اوباما همین کار را با آقای ماتیس کرد. در اوج موفقیت های نظامی اش ناگهان او را عزل و بازنشسته کرد. علت اش؟ خیلی خوشحال کننده نیست. ژنرال ماتیس به همراه گروهی دیگر از ژنرال ها در حال طرح ریزی یک نقشه با ریسک کم برای حمله به ایران بود. او می خواست هرچه سریع تر از جنوب یا جنوب غربی به ایران حمله ای غافل گیر کننده کند تا قبل از توافق اتمی، و برای این کار تا حدودی پنهانی با نمایندگان کنگره در حال لابی بود برای ملزم کردن اوباما به عدم توافق با ایران. گستاخی و عدم هماهنگی که حیرت اوباما را برانگیخت و در یک رفتار استثنائی، تلفنی او را به سرعت عزل کرد! آن زمان او تنها یک ژنرال موفق بود، اما امروز در شرایط متفاوتی قرار دارد، رئیس بزرگترین نهاد نظامی دولت ترامپ.
نکته بعد این که ژنرال ماتیس به شدت ضد روسیه است، در حالیکه آقای ترامپ رفتار متفاوتی از او در قبال روسیه دارد. حتی سرمایه گذاری هایی شخصی در روسیه کرده است. بنابراین زمان مشخص خواهد کرد که این تفاوت عقیدتی دوم میان ان ها به کجا می رسد. به نظر می آید اهل معامله بودن ترامپ با این مساله در تناقض است. می رسیم به نکته آخر، طبق قوانین داخلی امریکا، ژنرال ماتیس نمی تواند وزیر دفاع باشد. چون او بازنشسته شده بود و باید ۷ سال از بازنشستگی اش بگذرد تا بتواند به وزارت منصوب شود. اما این قاعده استثنا هم دارد. کنگره با همان دو سوم آرا می تواند آن را نادیده بگیرد. ژنرال ماتیس در آمریکا، خاصه در میان محافظه کاران یک محبوبیت مانند محبوبیت سردار سلیمانی در ایران دارد. طبیعتا مشخص است که کنگره این نبود ۷ سال را نادیده می گیرد و او را وزیر می کند. خاصه این که خانواده بوش، سناتور مک کین و رئیس حزب جمهورخواهان از علاقه مندان او هستند. در پست بعد درباره ژنرال فالین، مشاور امنیتی مهم آقای ترامپ توضیح خواهم دارد.