کعبه، مهمترین بنای معماری دنیای اسلام است. از کلمه مکعب آمده. آرشیتکت آن که بوده؟ یک گروه تاریخ شناس معتقدند اولین بار با ایده یک پادشاه یمن ساخته شده است. اسم آن پادشاه تویا ابو کاراب بوده است که ۴۰۰ سال قبل از تولد حضرت مسیح حکمرانی می کرده است، کسی که بعدها یهودی شد. کتب مذهبی در این باره خیلی دقیق صحبت نمی کنند. اما تا حدودی روشن می کنند که حضرت ابراهیم و فرزندش آقا اسماعیلِ گُل، آن را به فرمان خداوند ساخته اند. یعنی ۱۴۰۰ سال قبل از به دنیا آمدن آن پادشاه یهودی یمن. پس این که عمر واقعی این بنا چقدر است و سازنده اصلی اش که است جای بحث است.
موضوع این است که تاریخ شناسان آثار باستانی و بناها خیلی با روایت های مذهبی خودشان را تطبیق نمی دهند چون اعتقاد دارند Fact قرار است برای آن ها تکلیف تعیین کند و نه Faith. آن ها اما مطابق با کتب اسلام معتقدند حضرت محمد آن را Rebuild کرد، یعنی تعمیر و نوسازی کرد و تغییراتی در آن داد. تاریخ شناسان گفته اند پیش از اسلام هم Kabba محل پرستش دیگران با ادیان متفاوت هم بوده است. راست می گویند. از آن زمان نامش خانه خدا بوده، خیلی وقت ها داخلش خدا گچی هم بوده، وقتی بت پرستان استفاده می کردند. در هرحال این از اهمیت و جایگاه عظیم این بنا در جهان اسلام کم نمی کند.
بنا نزدیک به ۱۴ متر ارتفاع دارد. یعنی تقرییا ۸ انسان را روی هم بگذارید هم قد آن می شوند. بنای امروزی از سنگ گرانیت ساخته شده، و کف داخل اش ترکیب سنگ مرمر و سنگ آهک است. کف داخل کعبه، از خود زمینی که حجاج قرار دارند (Place of tawaf) دو متر بالاتر است. بیشترین طلای بکار رفته در کعبه در درب آن است. یک آرتیست عرب آن را در سال۱۹۴۲ دیزاین کرده است، یک نسخه دیگر آن هم در سال ۱۹۷۹. اسم درب اش هست Baabut Taubah، یعنی درب توبه. کنار درب در گوشه، جایگاه سنگ حجرالاسود قرار دارد. از سنگ اولیه کوچک تر است. روایات می گویند از بهشت آمده است، برخی روایات هم می گویند سنگ آسمانی است. همان روایات می گویند اول فرشته الهی بوده، بعد چون دوست خیلی صمیمی حضرت آدم بوده، با او به زمین فرستاده شده است. اما فرشته تبدیل به سنگی سفید شده است. چرا سیاه شده؟ روحانیون می گویند به خاطر مدام لمس شدن توسط انسان های گناهکار.
اتفاقا دانشمندان هم می گویند این سنگ به خاطر ترکیباتش زمینی نیست. این یعنی از بهشت آمده؟ آن ها می گویند یک شهاب سنگ است. از جنس Basalt و Agate. سنگ شناسان غربی می گویند از جا مانده های انفجاری ناشی از شهاب سنگ هاست که هزاران سال پیش در خاورمیانه کنونی رخ داده است. از کجا فهمیدند؟ بریتانیایی ها یک تکه از آن را صد سال پیش یواشکی برداشتند و به اروپا بردند و بعد این تکه میان چند گروه علمی برای تحقیق تقسیم شد. دانشمندان مسلمان هم که در این زمینه سکوت می کنند و بیشتر طواف می کنند. سقف کعبه ابتدا از چوب بوده، امروز از نوعی استیل هم داخل ساختار آن هست. برای ضد رطوبت و باران بودن. داخل کعبه سه ستون است، بعدها همان آرتیست عرب تبار روی آن ها هم طلاکاری و دیزاین کرد. سه روز قبل از ماه رمضان داخل این بنا را تمیز می کنند. کلیددار اصلی کعبه نه حکومت عربستان، که نماینده عشیره بنی شبیه است. کلید ۱۴۰۰ سال است که پیش آن هاست.
بنای کعبه ای که می بینید تقریبا تعلقی به کعبه های گذشته ندارد. می گویند این پنجمین کعبه است. بعضی ها می گویند چهارمین کعبه. آن کعبه اصلی گفته می شود اولین بار توسط یکی از فرمانده هان حکومت اموی به اسم یوسف ثقفی خراب شد. یعنی کسی که دنبالش بود برای در امان ماندن جان اش رفت به داخل کعبه، ثقفی هم دستور داد سپاهش آنقدر سنگ های بزرگ بر سر کعبه ریخت که نیمه ویران شد. سنگ حجرالاسود را هم زدند و شکستند. بعد آن آدم را از لابه لای کعبه فرو ریخته بیرون آورد و سربرید. یوسف ثقفی همان کسی بود که بعدها زبان مردم عراق را به مرور عربی کرد، چون قبل از آن مردم عراق نوعی از فارسی را حرف می زدند. آخرین بار هم سیل کعبه را ویران کرد. حدود ۴۰۰ سال پیش. آنجا بود که یک پادشاه ترک عثمانی، آمد آن را با معماری امروز ساخت. دراصل، کعبه امروز ساخته ترک هاست و پادشاهی به اسم “مراد رابع”. اکثر تکه های کعبه قدیم اکنون درموزه های ترکیه است. ترک ها از این بابت که معمار و پشت پرده آخرین بنای کعبه هستند احساس غرور می کنند. این مراد آقا همان کسی است که در همان سال ها با مجبور کردن پادشاه صفوی به امضای Treaty of Zuhab یا عهدنامه قصر شیرین، عراق را از سرزمین ایران جدا کرد. اگر به موزه های عراق بروید، اکثر آثار باستانی اخیرشان در تم آثار باستانی ایرانی هاست. دلیل اش این است که آن ها قبلا بخشی از امپراطوری ایران بودند. و حال به تصویری که برای تان گذاشته ام نگاه کنید.
